Miesiąc: Listopad 2022

NIEMCY

Tysiące osób wyszło w sobotę na ulice Berlina, aby zaprotestować przeciwko rosnącym cenom żywności, wzywając przy tym do nałożenia wyższych podatków na bogatych przedsiębiorców. Pojawiały się przy tym także hasła nawołujące do redystrybucji bogactwa w świetle trwającego kryzysu gospodarczego w Niemczech. Krytykowano tym samym niemiecki system gospodarczy, który rzekomo „przedkłada zyski nad potrzeby ludzi”. Protesty miały miejsce po tym, jak kilka organizacji lewicowych wezwało swoich zwolenników do wyjścia na ulice i zażądania od rządu działań w celu złagodzenia rosnących cen żywności i czynszów.

Według Policji co najmniej 3000 osób wzięło udział w zgromadzeniu. Warto przy tym zaznaczyć, że niniejsza demonstracja odbyła się w czasie, gdy inflacja w Niemczech osiągnęła najwyższy poziom od ponad 70 lat, osiągając w październiku b.r. 10,4 proc. Co więcej, nastroje społeczne uległy dodatkowemu pogorszeniu po tym jak większość środków łagodzących, w tym dotowane podróże kolejowe, zostały wstrzymane.

Prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier powiedział tydzień wcześniej, że obywatele Niemiec będą musieli nauczyć się skromności oraz gotowości do poświęceń i strat ponoszonych w czasie obecnego kryzysu.

UKRAINA

Ukraina w dalszym ciągu prowadzi sukcesywne „działania stabilizacyjne” w pobliżu miasta Chersoń, które zostało odbite z rąk rosyjskich okupantów przez siły ukraińskie. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powiedział, że siły Kijowa przejęły kontrolę nad ponad 60 osadami w obwodzie chersońskim. Dodał, że siły rosyjskie przed ucieczką zniszczyły tam całą krytyczną infrastrukturę, w tym łączność, dostawy wody wraz z dostawami ciepła i energii elektrycznej. Strona rosyjska poinformowała natomiast, że ​​ponad 30 000 żołnierzy zostało wycofanych na wschodni brzeg Dniepru.

Ministerstwo obrony podało, że ewakuacja została zakończona w piątek o 5 rano czasu moskiewskiego. Powiedziano także, że po zachodniej stronie rzeki nie ma sprzętu wojskowego ani żołnierzy. Pojawiły się jednak doniesienia o pozostaniu niektórych rosyjskich żołnierzy na Ukrainie, którzy mieli się niejako przebrać w cywilne ubrania lub utonąć podczas próby ucieczki.

Jednostka wywiadowcza Ministerstwa Obrony Ukrainy wezwała rosyjskich żołnierzy do poddania się. Aleksander Fomin, tj. jeden z członków narzuconej przez Rosję administracji w obwodzie chersońskim, powiedział, że Heniczesk został ogłoszony tymczasową stolicą administracyjną Chersoniu. Tam też skupiają się teraz wszystkie główne władze. Minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kuleba i sekretarz stanu USA Antony Blinken spotkali się na szczycie ASEAN w Kambodży. Blinken pochwalił niezwykłą odwagę ukraińskiego wojska i narodu oraz obiecał, że wsparcie USA „będzie kontynuowane tak długo, jak będzie trzeba”, aby pokonać Rosję.

USA, CHINY

Przywódcy USA i Chin, którzy odbyli już pięć rozmów telefonicznych i wideo konferencji odkąd Biden został prezydentem w styczniu 2021 r., ostatni raz spotkali się jeszcze w trakcie trwania administracji Obamy.

Relacje pomiędzy tymi państwami są na niskim poziomie, zwłaszcza od czasu sierpniowej podróży przewodniczącej Izby Reprezentantów USA Nancy Pelosi na Tajwan, który Pekin uważa za integralną część swojego terytorium. W poniedziałek – tj. 14 listopada – Prezydent USA Joe Biden spotka się osobiście z chińskim przywódcą Xi Jinpingiem. Jest to pierwsze tego typu spotkanie od czasu objęcia przez niego urzędu. Motorem napędowym do przeprowadzenia tychże rozmów są amerykańskie obawy dotyczące dalszej sytuacji na Tajwanie, rosyjskiej agresji na Ukrainę i ambicji nuklearnych Korei Północnej. To długo wyczekiwane spotkanie ma miejsce w czasach, gdy stosunki między supermocarstwami spadły do ​​najniższego poziomu od dziesięcioleci.

Obaj przywódcy spotkają się na indonezyjskiej wyspie Bali przed dorocznym szczytem Grupy 20 (G20), na którym zgromadzą się przywódcy największych rozwiniętych i wschodzących gospodarek świata. Pomimo doniosłości tego wydarzenia, przedstawiciele Białego Domu powiedzieli, że spotkanie to najprawdopodobniej nie przyniesie konkretnych rezultatów, tym samym nie oczekuje się, że podczas rozmów padną jakiekolwiek deklaracje czy też wspólne oświadczenia. Niemniej jednak, bezpośrednie spotkanie obu przywódców może pomóc w ustabilizowaniu stosunków, nacechowanych jak dotychczas wzajemną nieufnością oraz potrzebą zdominowania drugiej strony.

RPA 

Tysiące południowoafrykańskich urzędników państwowych rozpoczęło w czwartek, tj. 10 listopada, jednodniowy strajk w związku z brakiem postępów w sprawie ich żądań płacowych. Przerwa w pracy jest prowadzona przez jeden z największych związków służb publicznych w RPA, Stowarzyszenie Pracowników Publicznych (PSA), które ma około 235 000 członków.

Spór o pensje zaognił się po tym, jak minister pracy Thulas Nxesi ogłosił w zeszłym tygodniu, że podwyższy pensje o 3 proc., podczas gdy związki domagały się wzrostu o 6,5 proc. Minister finansów Republiki Południowej Afryki, Enoch Godongwana, powiedział, że jest to maksymalny poziom podwyżek na jaki rząd może sobie teraz pozwolić, biorąc pod uwagę stopę inflacji, która w lipcu wyniosła 7,8 proc. Gospodarka Republiki Południowej Afryki już wcześniej została mocno dotknięta kilkutygodniowymi strajkami na kolei i usługach portowych, które wpłynęły na eksport minerałów i świeżych owoców.

Zdaniem strajkujących, to ministerstwo jest odpowiedzialne za zły stan gospodarki państwowej, a jego nieodpowiedzialna postawa jedynie pogorszyła już i tak kruche relacje społeczne, a tym samym dodatkowo pogłębiła brak ogólnego zaufania do przedstawicieli usług publicznych.

Autor: Natalia Potera

Al Mayadeen, Thousands protest in Berlin over soaring inflation,
https://english.almayadeen.net/news/politics/thousands-protest-in-berlin-over-soaring-inflation
The Guardian, Russia-Ukraine war – as it happened: Moscow declares new ‘temporary capital’ for Kherson region after Ukraine retakes city,
https://www.theguardian.com/world/live/2022/nov/12/russia-ukraine-war-us-hails-extraordinary-victory-for-ukraine-in-kherson-kyiv-warns-moscow-mobilising-more-conscripts-live
CNA, When Biden meets Xi: Taiwan, Russia’s war in Ukraine, North Korea to top agenda
https://www.channelnewsasia.com/world/us-biden-meets-china-xi-taiwan-russia-war-ukraine-north-korea-top-agenda-3068126
Africanews, South Africa public sector workers strike over wage demands
https://www.africanews.com/2022/11/10/south-africa-public-sector-workers-strike-over-wage-demands/

Serdecznie zapraszamy do udziału w spotkaniu z autorem najnowszego raportu wydanego przez Instytut Sobieskiego pt. „Bezpieczeństwo Polski po szczycie NATO w Madrycie”, dr. Tomaszem Pawłuszko – ekspertem IS w dziedzinie bezpieczeństwa.

Spotkanie odbędzie się 21 listopada 2022 roku o godz. 18:00 w klubie dyskusyjnym Cyryl Club (Młyńska 14, Poznań).

W raporcie dokonano analizy pozycji Polski jako państwa średniego, które dba o swoje bezpieczeństwo zarówno poprzez politykę własną, jak i sojusze. Oddano także głos ekspertom, którzy oceniali wpływ najnowszych wydarzeń międzynarodowych na polską politykę bezpieczeństwa. Kolejna część zawiera informacje na temat przeprowadzonych wywiadów i ankiet eksperckich oraz składa się z omówienia wybranych 9 zagadnień wraz z cytatami z wypowiedzi ekspertów. Podsumowując obie części raportu sporządzono rekomendację dla decydentów w obszarze polityki bezpieczeństwa zewnętrznego (dyplomacja, siły zbrojne) i wewnętrznego (ochrona ludności, zarządzanie kryzysowe, administracja bezpieczeństwa) takie jak np.:

• wzmocnić instytucje opracowujące strategie i doktryny dla powiększonych SZ RP (m.in. Akademia Sztuki Wojennej, Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych RP),
• podjąć działania na rzecz militarnej specjalizacji Polski w UE i NATO poprzez udział i organizację współpracy wojskowej, przemysłowej, szkoleń, ćwiczeń polowych i sztabowych,
• przeprowadzić rozpoznanie i badania typu foresight w sprawie możliwości i warunków „nowego otwarcia” w stosunkach z kluczowymi partnerami,
• zaproponować partnerom wiarygodne scenariusze („mapy drogowe”) rozbudowy dostępnych formatów współpracy międzyrządowej w perspektywie najbliższych kilku lat,
• poszerzyć współpracę międzyresortową państw B9 na wzór państw nordyckich,
• zaplanować inwestycje w odtworzenie zaniedbanej przez dekady infrastruktury krytycznej w każdym województwie (schrony, bazy zasobów i rezerw, centra szkoleń ochrony ludności).

Cały raport jest dostępny na stronie internetowej Instytutu Sobieskiego.

Dla uczestników spotkania przewidziany jest darmowy poczęstunek. Wstęp wolny! Zapraszamy!

KOREA POŁUDNIOWA

W Korei Południowej, w dniach od 7 do 11 listopada bieżącego roku, odbędzie się 2. edycja wystawy „Mamo, ja nie chcę wojny!”. Ekspozycja będzie dostępna na seulskim kampusie Uniwersytetu Studiów Zagranicznych Hankuk (Smart Library (Multimedia-room), Uniwersytet Studiów Zagranicznych Hankuk – HUFS). Wystawa została poświęcona tematyce okrucieństw, z jakimi zmagały się polskie dzieci podczas II wojny światowej w latach 1939 – 1946. Prace nawiązują także do współczesnych doświadczeń ukraińskich dzieci, które także i dzisiaj są świadkami niebezpieczeństw, związanych z toczącą się wojną w Ukrainie.

https://www.facebook.com/PolishEmbassyinSeoul

 

IZRAEL

W związku z obchodami Wszystkich Świętych, przedstawiciele polonii z Towarzystwa Polonijnego Piast w Izraelu odwiedzili polskie groby na cmentarzu w Hajfie. Większość z nich stanowiły groby żołnierskie, w tym te należące do młodych mężczyzn w wieku około dwudziestu lat. W trakcie wizyty na cmentarzu zapalono na każdym grobie znicze. Uczestniczący w inicjatywnie Konsul RP – Łukasz Jabłoński, złożył dodatkowo wieniec pod pomnikiem na Cmentarzu Wojskowym.

https://www.facebook.com/towarzystwopolonijne.piast

 

CZECHY

W piątek, 4 listopada w stolicy Czech zaprezentowano mural, który powstał wokół pomnika Ryszarda Siwca – Polaka, który podpalił się na Stadionie X-lecia w Warszawie w 1968 roku podczas partyjnej i państwowej uroczystości dożynek. Ten akt desperacji był wyrazem protestu przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego, w tym także polskich żołnierzy, na Czechosłowację. Hasło „Usłyszcie mój krzyk”, którym apelował Siwca tuż przed śmiercią, znalazło się na praskim muralu. Pracę można podziwiać w Pradze, przy ulicy noszącej jego imię.

https://twojapolonia.tvp.pl/64356689/czechy-powstal-mural-upamietnia-protest-ryszarda-siwca-
przeciwko-inwazji-na-czechoslowacje

 

WIELKA BRYTANIA

W niedzielę, 6 listopada w Newark w Anglii odbędą się uroczystości związane z ekshumacją i sprowadzeniem do Polski szczątków trzech Prezydentów RP na uchodźstwie – Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego i Stanisława Ostrowskiego. Plan uroczystości w Newark obejmie złożenie wieńców na Cmentarzu Lotników Polskich, udział w mszy żałobnej w kościele św. Marii Magdaleny oraz w uroczystości w ratuszu. W wydarzeniu przewidziano udział m.in. burmistrza Newark – Laurence Goff’a, pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą – Jana Dziedziczaka, pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. ochrony miejsc pamięci – Wojciecha Labuda, przedstawicieli Ministerstwa Obrony Narodowej RP oraz członków rodzin Prezydentów RP na uchodźstwie. Swój udział potwierdził także Ambasador RP w Londynie – Piotr Wilczek, a także Tadeusz Musioł, tj. ostatni żyjący członek rządu na uchodźstwie.

https://www.misjawolnapolska.pl/w-niedziele-uroczystosci-zwiazane-ze-sprowadzeniem-
prezydentow-rp-na-uchodzstwie/

 

Autor: Natalia Potera

PAKISTAN

Były premier Pakistanu – Imran Khan, został postrzelony w czwartek wieczorem. Napastnik stał w chwili ataku naprzeciwko szefa pakistańskiej partii Tehreek-i-Insaf (PTI) i jej pozostałych wyższych rangą członków. Ostrzał z pistoletu automatycznego, miał miejsce podczas marszu partyjnego „Haqeeqi Azadi”, który w tamtym momencie docierał do Allahwala Chowk w Wazirabad.

Obecnie rząd federalny wezwał Pendżab do natychmiastowego zarejestrowania pierwszego raportu informacyjnego (FIR) o zamachu na życie Khana. Podkreślał przy tym, że raport ma opierać się na faktach z incydentu, a nie o przypuszczeniach lub spekulacjach .

Za pośrednictwem MSW zwrócono również uwagę na to, że rząd prowincji nie tylko nie zapewnił byłemu premierowi odpowiedniego bezpieczeństwa, ale także wyraźnie nie przestrzegał standardowych procedur bezpieczeństwa operacyjnego w odniesieniu do konwoju.

W liście skierowanym do sekretarza generalnego Pendżabu Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przekazało rządowi prowincji swoje poważne obawy odnośnie niewłaściwego prowadzenia tej sprawy. Rząd federalny był zaskoczony, że FIR nie został jeszcze zarejestrowany, podczas gdy inne tego typu dokumenty są rejestrowane w przeciągu 24 godzin od incydentu.

 

IRAN

Republika Islamska stoi w obliczu jednego z największych i bezprecedensowych pokazów sprzeciwu, jakie nastąpiły po śmierci Mahsy Amini, 22-letniej kurdyjskiej Iranki, zatrzymanej przez policję moralną za niewłaściwe noszenie hidżabu. Pomimo prób wytłumaczenia rzekomej przyczyny zgonu kobiety, społeczeństwo irańskie oskarża policję oraz stronę prorządową za taki przebieg wydarzeń. Iran oskarżył już co najmniej 1000 osób w prowincji Teheran za domniemany udział w ogólnokrajowych protestach.

W zeszłym tygodniu jeden z czołowych urzędników ONZ, Javaid Rehman, powiedział Radzie Bezpieczeństwa ONZ, że aż 14 000 osób, w tym dziennikarzy, aktywistów, prawników i pedagogów, zostało aresztowanych od czasu, gdy w połowie września w Iranie wybuchły protesty.

W niedzielę, w liście upublicznionym przez państwową Press TV, irańscy prawodawcy wezwali sądownictwo kraju do „nie okazywania pobłażliwości” protestującym, którzy wciąż gromadzą się na ulicach pomimo groźby aresztowania. List ten podpisało 227 z 290 irańskich parlamentarzystów, domagając się tym samym, by protestujący otrzymali „dobrą lekcję”, co ma w dalszej kolejności odstraszyć innych, którzy zagrażają autorytetowi irańskiego rządu.

 

BRAZYLIA

Bolsonaro przegrał wybory w Brazylii, które powszechnie uważano za najważniejsze od dziesięcioleci. Różnica wyniosła 2,1 mln głosów – 50,9% do 49,1%. Wynik został przyjęty przez społeczność międzynarodową i większość światowych przywódców szybko uznała zwycięstwo Luli. Bolsonaro przez jakiś czas nie komentował wyników. Po przegranej wyborach z byłym prezydentem lewicy – Luizem Inácio Lula da Silva, Bolsonaro zamilkł na prawie dwa dni. Kiedy w końcu pojawił się przed kamerami we wtorek po południu, nie przyznał się wyraźnie do porażki ani nie pogratulował swojemu zwycięzcy. Jednak w niedzielę powiedział członkom Sądu Najwyższego: „To koniec”. W wywiadzie dla gazety O Globo wiceprezydent, Hamilton Mourão, jasno dał do zrozumienia, że ​​zaakceptował porażkę. „Nie ma już sensu płakać, przegraliśmy grę” – powiedział. Mourão zasygnalizował również, że sprzeciwia się protestom popierającym Bolsonaro, w których zaangażowani są zagorzali zwolennicy blokujący drogi, oraz domagający się powstania wojskowego.

 

TURCJA

Putin i Zełenski, tj. przywódcy stojący po przeciwnych stronach konfliktu wojennego, mają jeden wspólny punkt i jest to ich pozytywny stosunek do Turcji. Z uwagi na takie właśnie podejście, w pewnym momencie wszyscy pokładali nadzieję w mediacji prowadzonej przez prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana w sprawie rozwiązania kryzysu zbożowego.

Pierwotna umowa dotycząca transportu zboża, realizowana pod koordynacją Turcji, oraz obejmująca transport dziesiątek tysięcy ton produktu, który utknął w ukraińskich portach, została podpisana między Ukrainą, Rosją, Turcją i ONZ 22 lipca bieżącego roku w Stambule.

Poprzez centrum koordynacyjne w Stambule setki statków przewożących zboże wypłynęły z Morza Czarnego na mocy porozumienia między Rosją a Ukrainą i dotarły na rynek światowy przez Cieśniny Tureckie. Dzięki umowie 408 statków przetransportowało 9,2 mln ton zboża. Około 47% dostarczonego ziarna trafiło do Europy, 20% do Azji, 16% do Turcji, 13% do Afryki i 4% na Bliski Wschód.

Porozumienie zostało zawieszone przez Rosję 29 października b.r. Po oświadczeniu Moskwy, Ankara ponownie była aktywna dyplomatycznie, skutecznie prowadząc przy tym dyplomację wahadłową. Zarówno prezydent Erdoğan, minister spraw zagranicznych Mevlüt Çavuşoğlu, jak i minister obrony Akar prowadzili intensywne konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami. Jednocześnie, kiedy świat rozmyślał o możliwych konsekwencjach kolejnego kryzysu zbożowego, tureckie statki nadal przewoziły zboże, pomimo wciąż istniejącego zagrożenia ostrzału.

Oświadczenie o zapobiegnięciu tego kryzysu zostało upublicznione światu podczas środowego spotkania rządzącej partii Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (Partii AK). Sam Putin powiedział, że Rosja będzie kontynuować umowę między ONZ a Turcją w sprawie umowy zbożowe.

Ukraiński prezydent Zełenskij podsumował działania tureckich decydentów słowami: „Erdoğan jest przywódcą, który dotrzymuje słowa. Pogodzenie się z nim może być trudne. Jednak po zgodzie i uścisku dłoni dotrzymuje obietnicy. Od tego zależy również wybór Turcji jako nowego centrum dystrybucji gazu ziemnego”.

 

Autor: Natalia Potera

 

The News International, Attack on Imran’s long march: Centre asks Punjab govt to register FIR https://www.thenews.com.pk/print/1007459-attack-on-imran-s-long-march-centre-asks-punjab-govt-to-register-fir

DAWN, Attempt on Imran Khan’s life shocks nation https://www.dawn.com/news/1718769/attempt-on-imran-khans-life-shocks-nation

Cable News Network, Iranian lawmakers demand ‘no leniency’ for protesters as mass demonstrations continue https://edition.cnn.com/2022/11/06/middleeast/iran-lawmakers-judiciary-letter-protests-intl-hnk/index.html

The Guardian , ‘It’s over’: Jair Bolsonaro reportedly accepts defeat in Brazil election https://www.theguardian.com/world/2022/nov/02/jair-bolsonaro-reportedly-accepts-defeat-brazil-election

The Guardian, Bolsonaro breaks election silence but refuses to recognise Lula’s victory https://www.theguardian.com/world/2022/nov/01/jair-bolsonaro-brazil-election-silence-lula

DailySabah, Economy, headscarf amendment to top Cabinet agenda  https://www.dailysabah.com/politics/diplomacy/economy-headscarf-amendment-to-top-cabinet-agenda

Niedługo minie rok od zaprzysiężenia Olafa Scholza na Kanclerza Niemiec. Większość jego dotychczasowej kadencji minęła w cieniu rosyjskiej agresji na Ukrainę. Wiosną cały świat mówił o zeitenwende, odejściu od dotychczasowej polityki Republiki Federalnej Niemiec względem Rosji.

Czy zmiana faktycznie nastała i przetrwała próbę czasu? Czy społeczeństwo Niemiec jest podzielone w sprawie wojny? Jak stabilna jest pozycja obecnego rządu oraz czego możemy się spodziewać po polityce Auswaertiges Amt w najbliższych tygodniach?

Na te i pozostałe pytania postara się odpowiedzieć dr Rafał Szymanowski z Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Spotkanie poprowadzi Amelia Wojciechowska z Forum Młodych Dyplomatów.

Spotkanie odbędzie się 16 listopada 2022 r. o godz. 18:00 w klubie dyskusyjnym Cyryl Club (Młyńska 14, Poznań).

Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych!