Miesiąc: Maj 2023

TURCJA

Prezydent Turcji – Recep Tayyip Erdoğan – zdominował sondaże w niedzielnych wyborach prezydenckich. Od godziny 2 w nocy w poniedziałek miał on 49% głosów. Jego Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (Partia AK) również zapewniła sobie dużą liczbę mandatów w sondażach parlamentarnych, które były prowadzone w równoczesnym czasie. Zwracając się do swoich zwolenników po północy w siedzibie partii AK w stolicy Ankarze, Erdoğan powiedział, że czekają na „wynik woli narodowej”, ale mają „wyraźną przewagę, choć ogłoszono nieoficjalne wyniki”. „Turcja po raz kolejny udowodniła, że należy do wiodących światowych demokracji dzięki swojemu przywiązaniu do nadrzędności woli narodowej, wolności swoich obywateli w ich wyborach politycznych” – dodał. „Wierzymy, że wygramy te wybory z ponad 50% głosów” – powiedział Erdoğan. Niemniej jednak zarówno obecnie urzędujący prezydent, jak i jego główny rywal – Kemal Kılıçdaroğlu – nie zdobyli więcej niż 50% głosów, wyznaczając tym samym drugą turę głosowania zaplanowaną na 28 maja.

 

UKRAINA, WIELKA BRYTNIA 

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przybył do Wielkiej Brytanii, aby spotkać się z brytyjskim premierem Riszim Sunakiem. Zełenski przybył do Checkers (około 40 mil na zachód od Londynu), oficjalnego wiejskiego domu urzędującego brytyjskiego premiera, około 9:30 czasu lokalnego.

Zgodnie z oświadczeniem obaj przywódcy będą prowadzić rozmowy „na temat ciągłego oporu militarnego Ukrainy wobec brutalnej inwazji Putina”.

Premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak ma przy tym ogłosić nowy pakiet wsparcia wojskowego dla strony ukraińskiej. Podczas spotkania z prezydentem Ukrainy pochwalił także Zełenskiego, mówiąc, że jego przywództwo jest „inspiracją dla nas wszystkich”. „Nie mogę się doczekać, aż porozmawiamy o tym, co jeszcze możemy zrobić, aby wesprzeć ciebie i twój kraj” – dodał Sunak.

Wielka Brytania jest ostatnim przystankiem na trasie Zełenskiego po europejskich sojusznikach Ukrainy. W sobotę spotkał się w Rzymie z premierem Włoch, w Berlinie z kanclerzem Niemiec Olafem Scholzem, a w niedzielę w Paryżu z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem.

 

BIAŁORUŚ

Ostatnio coraz częściej pojawiają się pytania co do stanu zdrowia prezydenta Białorusi – Aleksandra Łukaszenki, który od prawie tygodnia nie pojawiał się publicznie. Opozycyjna stacja radiowa twierdzi, że 86-letni dyktator został w sobotę zabrany do centrum medycznego w celu leczenia nieokreślonej choroby. 68-latek opuścił ważną uroczystość państwową w niedzielę, kiedy miał przemawiać na krajowej imprezie „Dzień Flagi Narodowej, Godła i Hymnu”.

Agencja nie podała powodu nieobecności Łukaszenki, która nastąpiła pięć dni po tym, jak źle się poczuł na paradzie z okazji Dnia Zwycięstwa 9 maja w Moskwie. Ostatni raz widziano go, jak publicznie składał kwiaty podczas obchodów Dnia Zwycięstwa na Białorusi we wtorek. Biuro Łukaszenki odmówiło komentarza.

 

Autor: Natalia Potera

 

DailySabah, President Erdoğan, AK Party win Turkish elections again    https://www.dailysabah.com/politics/elections/president-erdogan-ak-party-win-turkish-elections-again 

CNN, Russia’s war in Ukraine https://edition.cnn.com/europe/live-news/russia-ukraine-war-news-05-15-23/index.html 

Euronews Speculation about Lukashenko’s health, after Belarus president missing in action since last Tuesday  https://www.euronews.com/2023/05/15/speculation-about-lukashenkos-health-after-belarus-president-missing-in-action-since-last- 

AUSTRIA

78 lat temu wojska amerykańskie wyzwoliły niemiecki obóz Mauthausen-Gusen. Było to jedno z największych miejsc w których dochodziło do zagłady Polaków w czasie II wojny światowej, w tym głównie inteligencji polskiej. 

„Więźniowie Mauthausen-Gusen wykonywali ciężkie prace w kamieniołomie oraz fabrykach, głównie zakładach zbrojeniowych. Umierali z powodu złych warunków bytowych, chorób i epidemii. Byli też ofiarami masowych egzekucji oraz eksperymentów pseudomedycznych. W Mauthausen-Gusen i podobozach zmarło przynajmniej 90 000 więźniów”. 

Społeczność Szkoły Polskiej im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w Wiedniu, w tym m.in. tamtejsi nauczyciele, uczniowie, ich rodzice, postanowili uczcić pamięć zamordowanych w obozie osób. Przybywszy na wyznaczone miejsce, oddali hołd rodakom oraz dali świadectwo pamięci o tragicznej historii tego miejsca.

Szkoła Polska przy Ambasadzie RP w Wiedniu https://www.facebook.com/SzkolnyPunktKonsultacyjnyPrzyAmbasadzieRpWWiedniu/posts/pfbid0qCbjka9UBBsjf4RN63aseSAAFXCaJeDQuMtbZkrrSyUrYLBhCeRbh5JiD6CS9f8Dl 

 

USA

Dorota Zaniewska – dyrektorka Polskiej Szkoły im. św. Jana Pawła II ze Staten Island, stanie na czele kontyngentu tej dzielnicy podczas tegorocznej Parady Pułaskiego. Towarzyszyć jej będzie Miss Polonii – Justina Granda oraz Junior Miss Polonii – Adele Coogan. Część oficjalna Balu Marszałkowskiego została podzielona na dwie części – w pierwszej miały miejsce przemowy zaproszonych gości, a w drugiej odbyło się szarfowanie Doroty Zaniewskiej na marszałka Staten Island oraz przekazanie szarf i koron Miss i Junior Miss Polonii Justinie Grandzie i Adele Coogan.

„Kontyngent Staten Island jest jedną z pierwszych dywizji gotowych do udziału w 86. Paradzie Pułaskiego, która 1 października przejdzie Piątą Aleją na Manhattanie. Ceremonia szarfowania marszałka oraz koronacji Miss i Junior Miss Polonii ze Staten Island odbyła się podczas Balu Marszałkowskiego, 15 kwietnia, w restauracji Li Greci’s The Staaten. Wzięło w niej udział ponad 100 osób. Wśród nich byli także goście honorowi m.in.: kongresmanka Nicole Malliotakis, konsul Tomasz Wielgomas, Wielki Marszałek Parady Pułaskiego 2023 Franciszek Piwowarczyk, przewodniczący Głównego Komitetu Parady Pułaskiego Richard Zawisny, prezes Centrali Polskich Szkół Dokształcających dr Dorota Andraka, Maria i Zygmunt Bielscy – reprezentujący ZHP – oraz Linda i Bob Olisowie, rodzice Michaela, żołnierza, który zginął w Afganistanie zasłaniając własnym ciałem polskiego kolegę – por. Karola Cierpicę. Obecny był także ks. Jacek Woźny, proboszcz parafii św. Stanisława Kostki na Staten Island oraz przywódczynie ubiegłorocznego kontyngentu tej dzielnicy: marszałek dr Janina Poskrobko-Strzeciwilk oraz Miss Polonii 2022 Kasia Holko i dwie Junior Miss Polonii 2022 Sofia i Gabriela Brulinskie”.

Polska Agencja Informacyjna http://www.pai.media.pl/pai_wiadomosci.php?id=26724

 

UKRAINA

7 maja b.r. w siedzibie Towarzystwa Kultury Polskiej im. Wł. St. Reymonta w Równem świętowano 232. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. 232 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja w Równem została zrealizowana przy wsparciu finansowym Konsulatu Generalnego RP w Łucku.

Obchody rozpoczęto uroczystym odśpiewaniem hymnów narodowych Polski i Ukrainy. Uroczystość otworzył prezes Towarzystwa – Władysław Bagiński. Po przywitaniu zgromadzonych na uroczystości gości, podziękował on także obecnym Polakom za kontynuowanie pięknej tradycji uroczystości trzeciomajowych. Po części oficjalnej uczestnicy spotkania mogli skosztować licznych dań polskiej kuchni, w tym bigosu, pieczonych kiełbasek i innych smakołyków.

Polonijna Agencja Informacyjna http://www.pai.media.pl/pai_wiadomosci.php?id=26793

 

UZBEKISTAN

W Uzbekistanie, z okazji obchodów Dnia Flagi, Polonii i Polaków za granicą, rozpoczął się cykl imprez organizowanych w ramach #PolishHeritageDays. Wydarzenie mogło być zrealizowane dzięki zaangażowaniu Ambasady RP w Taszkencie. Ambasador Radosław Gruk wraz z małżonką Moniką Gruk, administratorem apostolskim Uzbekistanu bp. Jerzym Maculewiczem, i konsulem RP Piotrem Matusiak dumnie celebrowali swoje przywiązanie do Polski i jej kultury. 

„Święto rozpoczęto przemarszem ze specjalnie na tą okazję uszytą 20 metrową polską flagą. Nie zbrakło polskiego poloneza, którego poprowadził attaché obrony płk. Tomasz Kuczko z małżonką oraz przygotowanej na tę okazję prezentacji polskich postaci historycznych”.

Ambasada RP w Taszkencie / Polsha Respublikasining Toshkentdagi elchixonasi https://www.facebook.com/PolishEmbassyUZ/posts/pfbid0sGWhWLV7N7BKsGiKM8WJ6v1yH2gA6CZ7axucSiHwFxHQH3RbRCdFcSDEBbzUX5rBl

 

Autor: Natalia Potera

 

LITWA

Przedstawiciele 31-państwowego sojuszu wojskowego NATO zbiorą się w Wilnie w lipcu b.r. Najbardziej oczekiwany jest udział prezydenta USA Joe Bidena i jego ukraińskiego odpowiednika Wołodymyra Zełenskiego. Niepokój wśród litewskich obywateli budzą jednaj koszty organizacji nadchodzącego szczytu NATO. Recesja gospodarcza i gwałtownie rosnące ceny żywności pchnęły jedną na pięć osób w ubóstwo, co dodatkowo zwiększa niezadowolenie społeczne na Litwie. 

Kwota, jaką tamtejsze władze planują wydać na to ważne spotkanie, wywołała wiele kontrowersji i spekulacji, a dziennikarze badają związane z tym koszty, zmuszając rząd do odparcia zarzutów o brak przejrzystości w zamówieniach publicznych.

W zeszłym tygodniu nadawca publiczny lrt poinformował , że MSZ Litwy wyda 6,48 mln euro na wynajem ponad 500 – w większości zupełnie nowych – samochodów. Luksusowe pojazdy zostaną zakupione od lokalnej firmy, której finansowanie z banku podwoiło się do 20 milionów euro, tylko po to, by było ich stać na opłacenie samochodów i minibusów na szczyt NATO.

Litewski dziennikarz Andrius Tapinas zakwestionował natomiast cenę usług zakupionych na kwietniowe spotkanie, wyszczególniając wielomilionowe rachunki za wideokonferencje i sprzęt oświetleniowy. Urzędnicy twierdzą, że na ceny wpłynęła pilność procesu.

W lipcu litewskie MSZ stwierdziło, że kraj jest w stanie zorganizować i gościć to wydarzenie, ale niestabilne warunki geopolityczne i gospodarcze mogą stanowić wyzwanie. Konferencja miała się odbyć wstępnie w czerwcu, ale została przesunięta. 

 

WIELKA BRYTANIA 

Wraz ze śmiercią swojej matki, Królowej Elżbiety II we wrześniu ubiegłego roku, Karol III, będący pierwszym pretendentem do tronu, został mianowany królem Wielkiej Brytanii. Po miesiącach żmudnych przygotowań, oficjalnie został nadany mu tytuł.

Karol III został oficjalnie koronowany podczas wspaniałej i głęboko religijnej ceremonii 6 maja. Tysiące osób zgromadziło się w Opactwie Westminsterskim i na okolicznych ulicach centrum Londynu, aby podziwiać wspaniały pokaz brytyjskiej widowiskowości.

Koronowanie Karola miało miejsce po śmierci królowej. Zgodnie z oczekiwaniami był to bardzo ponury okres, w którym naród zebrał się, by pożegnać najdłużej panującego władcę.

Ceremonię poprowadził Arcybiskup Canterbury Justin Welby. Podstawowymi elementami nabożeństwa były uznanie, przysięga, namaszczenie, inwestytura i koronacja, po których nastąpiła intronizacja i hołd.

Około 2300 osób otrzymało zaproszenia na nabożeństwo w Opactwie Westminsterskim. Chociaż pałac nie opublikował szczegółowej listy gości, na wydarzeniu można było dostrzec  członków rodziny królewskiej, międzynarodowych przedstawicieli z 203 krajów, a także wolontariuszy społecznych i charytatywnych.

 

UKRAINA

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski obiecał 8 maja, że siły rosyjskie zostaną pokonane na Ukrainie, tak jak nazistowskie Niemcy zostały pokonane podczas II wojny światowej, upamiętniając dzień zwycięstwa w Europie.

„całe stare zło, które współczesna Rosja przywraca, zostanie pokonane, tak jak pokonano nazizm… tak jak wtedy razem zniszczyliśmy zło, teraz razem niszczymy podobne zło” – powiedział Zełenski w oświadczeniu wideo, stojąc przed pomnikiem wojennym.

Jego przemówienie wygłoszono w rocznicę kapitulacji nazistowskich Niemiec przed wojskami alianckimi 8 maja 1945 r. i dzień przed dniem zwycięstwa w Moskwie, świętującym zwycięstwo Związku Radzieckiego w II wojnie światowej.

Prezydent Ukrainy dodał także, że złożył w parlamencie projekt ustawy mającej na celu formalne upamiętnienie II wojny światowej na Ukrainie 8 maja i świętowanie dnia Europy 9 maja, co ma na celu jeszcze większe zdystansowanie się od Moskwy.

 

USA

Oskarżenie wysuwane przez E. Jean Carroll wobec Donalda Trumpa w sprawie rzekomego gwałtu zostało na nowo poddane ocenie. Prawnik reprezentujący pokrzywdzoną powiedział przysięgłym we wtorek (25 kwietnia), że proces cywilny w sprawie zachowania byłego prezydenta USA po ponad  trzech dekadach nareszcie ruszyło.

Shawn Crowley, który reprezentuje byłą felietonistę magazynu Elle, powiedział w swoim oświadczeniu otwierającym, że Trump „uderzył panią Carroll o ścianę” i „przycisnął usta do jej ust”, co inni świadkowie byli gotowi zweryfikować.

Przysięgli mają wkrótce wysłuchać również zeznań dwóch innych kobiet, które twierdzą, że Trump dokonał na nich napaści seksualnej, czemu ten definitywnie zaprzecza. Prawnik byłego prezydenta, twierdzi, że dowody wykażą, że oskarżony nie zaatakował Carroll.

Amerykański sędzia okręgowy Lewis Kaplan wskazał dziewięciu ławników, którzy zdecydują, czy Trump rzeczywiście zgwałcił Carroll w garderobie domu towarowego bergdorf goodman w połowie lat 90.

W poście z października 2022 r. na swojej platformie truth social 76-letni trump nazwał zarzut gwałtu „mistyfikacją” i „całkowitym oszustwem”, powiedział, że pokrzywdzone wymyśliła to, by promować swoje wspomnienia i oświadczył, że Carroll „nie jest w jego typie!”

79-letnia Carroll domaga się nieokreślonego odszkodowania za ból i cierpienie, szkody psychiczne i naruszenie prywatności. Jej pozew opiera się na nowym prawie stanowym w Nowym Jorku, dającym dorosłym ofiarom wykorzystywania seksualnego roczny okres na pozwanie ich rzekomych napastników, nawet jeśli przedawnienia wygasły dawno temu.

Adwokat Trumpa powiedział sędziemu w czwartek, że oskarżony zrzekł się prawa do składania zeznań w sądzie federalnym na Manhattanie i zdecydował się nie przedstawiać obrony w sprawie.

 

Autor: Natalia Potera

 

Euronews, the price of nato: sky-high summit costs raise questions in lithuania  https://www.euronews.com/2023/05/08/the-price-of-nato-sky-high-summit-costs-raise-questions-for-lithuanias-government

CNN, everything you need to know about king charles iii’s coronation https://edition.cnn.com/2023/05/02/uk/coronation-of-king-charles-iii-preview-gbr-cmd-intl/index.html

CNN, Zelenskyy says russia will be defeated ‚as nazism was’ https://www.channelnewsasia.com/world/ukraine-president-volodymyr-zelenskyy-vow-defeat-russian-forces-victory-europe-day-3472566

CNN, trump rape accuser’s claim not a ‚he said, she said’, lawyer says as trial starts https://www.channelnewsasia.com/world/trump-rape-accusers-claim-not-he-said-she-said-lawyer-says-trial-starts-3442351