Kogo i dlaczego obserwuje Stolica Apostolska?

Spotkanie z ks. Tomaszem Grysą, Zastępcą Stałego Obserwatora Stolicy Apostolskiej przy ONZ,  zainaugurowało  cykl   „Tajemnice dyplomacji”. Wciągająca i autentyczna opowieść, niezwykła precyzja języka, zwięzłe, a zarazem merytoryczne odpowiedzi na pytania z sali – to wszystko sprawiło, że blisko półtoragodzinne spotkanie było prawdziwą przyjemnością. Nasz gość mówił o praktyce działalności Stolicy Apostolskiej w siedzibie ONZ oraz o ewoluujących trendach i zjawiskach w jej pracach. Całość zakończyła żywa sesja pytań i odpowiedzi trwająca blisko godzinę.

Ksiądz Grysa, rodowity poznaniak, ma za sobą kilkanaście lat doświadczeń w dyplomacji bilateralnej w Indiach, Nepalu, Brazylii, Belgii, Rosji i Meksyku. Od lipca 2016 roku pełni zaś rolę zastępcy Stałego Obserwatora Stolicy Apostolskiej przy ONZ w Nowym Jorku.

Pierwsza część spotkania dotyczyła aktualnych trendów w pracach Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tłem dla tej działalności jest rosnąca na świecie liczba otwartych konfliktów zbrojnych, która tylko za czasów urzędowania Sekretarza Generalnego ONZ Ban Ki-Moona wzrosła z 13 do 39. Rodzi to tym bardziej potrzebę istnienia forum, które będzie okazją do ich gaszenia oraz zażegnywania nowych ognisk zapalnych. Stałym zjawiskiem, o którym mówił nasz gość jest brak permanentnych sojuszy na forum ONZ. Te same państwa łączą swoje głosy w jednych kwestiach, aby różnić się fundamentalnie w kolejnych (przykład: ochrona życia vs akceptacja dla stosowania kary śmierci). Bardzo ciekawą zmianą jest ewoluujący stosunek głosów między 193 państwami zasiadającymi w ONZ w odniesieniu do rodziny oraz życia. Coraz częściej, dotychczas bezdyskusyjnie przedstawiane rewolucyjne plany organizacji życia rodzinnego oraz przedmiotowego traktowania życia ludzkiego, są równoważone, a nawet wygrywane przez zwolenników prawa naturalnego broniących stylu życia, który dotychczas zapewniał ludzkości rozwój.

Kilkukrotnie usłyszeliśmy o gruntownym przygotowaniu dyplomatów pracujących przy ONZ. Znajomość (najlepiej kilku) języków jest najbardziej oczywistym, podstawowym warunkiem skuteczności w pracy. Niezwykle ważnym są jednak na przykład „miękkie” kompetencje, umiejętność słuchania, aby być wysłuchanym, co umożliwia większą otwartość na prezentację argumentów merytorycznych. Przedstawicielstwo Stolicy Apostolskiej stoi zarazem przed wyzwaniem w postaci liczebności swojej placówki. Łącznie kilka osób zajmuje się tam tą samą paletą zagadnień, którą większe państwa realizują przy wsparciu kilkudziesięciu lub nawet kilkuset pracowników. Wymaga to znacznie bardziej wszechstronnego przygotowania oraz podejmowania bardzo różnych obowiązków w zależności od obłożenia pracą. Misja Stolicy Apostolskiej przy ONZ to także potencjalne miejsce do odbycia chyba jednego z najciekawszych międzynarodowych programów stażowych. Pod adresem https://holyseemission.org/contents/mission/5829deaeef4c6.php  można uzyskać informacje o warunkach kwalifikacji do tego programu. Ks.Grysa opisywał go jako bardzo intensywną pracę dającą jednocześnie realny wpływ na kształtowanie opinii innych przedstawicielstw dyplomatycznych przy ONZ np. w sprawie ochrony środowiska.

Na koniec, warta wspomnienia jest odpowiedź na jedno z pytań tradycyjnie stawianych wobec ONZ: na ile forum to jest dzisiaj efektywne w osiąganiu celów pierwotnie postawionych przed nim w 1945 roku? Po okresie bardziej znaczącego wpływu, na przykład w latach 60-tych przy promowaniu procesów dekolonizacyjnych, ONZ coraz częściej staje wobec pytań podobnych do tego zadanego na początku 2017 roku przez nowego prezydenta Stanów Zjednoczonych: czy nie jest dzisiaj jedynie klubem dla ludzi chcących miło spędzać czas? Przy całej swojej niedoskonałości, jest to dzisiaj nadal jedyne miejsce, gdzie blisko 200 państw zasiada razem i przedstawia swoje racje zamiast do siebie strzelać.