„Projekt nieliberalnej demokracji – Węgry Viktora Orbána”

Sekcja Myśli i Kultury Politycznej Wydziału Historycznego UAM oraz RODM Poznań wspólnie zorganizowali spotkanie pt. „Projekt nieliberalnej demokracji – Węgry Viktora Orbána”, które odbyło się 12 grudnia w Collegium Historicum. Zaproszony gość Dr Adam Szabelski – Członek Rady Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka, doktor nauk humanistycznych, specjalizujący się w historii Węgier i stosunkach polsko-węgierskich opowiedział zebranym o korzeniach węgierskich tradycji politycznych. Tłem historycznym wykładu było odniesienie do idei Świętej Korony, symbolu konstytucyjnej ciągłości państwowości Węgier i jedności narodu, nawiązującej do chrześcijańskiej tradycji. Tożsamość współczesnych Węgrów, w myśl wspomnianej idei, ma opierać się właśnie na jedności narodu.

Dr Szabelski odniósł się do mocno ugruntowanej tradycji silnej władzy wykonawczej. Następnie nakreślił specyfikę sceny politycznej na Węgrzech w XX wieku. Wstępem do rozważań była rewolucja z 1956r. Niepodważalnie przyczyniła się do utraty znacznej części intelektualistów, którzy wyemigrowali na Zachód, by tam kontynuować karierę. W 1988 r. zaczęły kształtować się struktury Związku Młodych Demokratów (Fidesz), początkowo o charakterze bojówki młodzieżowej. Partia na wskroś liberalna, z biegiem lat zaczęła dryfować w stronę chrześcijańsko –  konserwatywną. W roku 1998 w wyniku wyborów Fidesz zdobywa władzę, a wieloletni działacz partii Viktor Orbán zostaje premierem. Z czasem ugrupowanie rośnie w siłę. Jak podkreślał dr Szabelski, fenomen tej partii tkwi w jej strukturach, opartych o tzw. „strukturę sieci”, ponieważ  zrzesza ok 40.000 członków. Partia ta wygrywała wybory kolejno w latach 2010 i 2014.

Podczas spotkania wspomniano także o wyzwaniach, z którymi obecnie zmaga się rząd Orbána. Zaliczyć do nich można, np. konflikt z Unią Europejską, z uwagi na fakt, że Parlament Europejski zagłosował za rozpoczęciem wobec Węgier procedury określonej w artykule 7 unijnego traktatu. W myśl zapisów traktatowych art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej, dokument ten daje możliwość „dyscyplinowania państw, które naruszają unijne wartości”.

Po wykładzie uczestnicy spotkania zadawali wiele pytań. Poruszono m.in. kwestie związane z polityką socjalną Węgier, problematyką migracyjną, zagadnieniami dotyczącymi Instytutu Środkowoeuropejskiego finansowanego przez miliardera George’a Sorosa oraz jego relacje z premierem. Pytano także o stosunek Viktora Orbána do NATO i obecności sił amerykańskich w państwie. Przedmiotem zainteresowania był także obecny kurs polityki węgierskiej, kwestionując czy jest ona antyliberalna, czy zmierza w kierunku wartości chrześcijańskich?