Rosyjskie wpływy w Austrii

2

7 września 2018 roku w siedzibie Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej odbył się wykład p. Piotra Andrzejewskiego z Instytutu Studiów Politycznych PAN.

Austria jest państwem pod silnymi wpływami rosyjskimi. Przynajmniej w porównaniu z innymi europejskimi krajami. Czynnikami sprzyjającymi takiemu stanu rzeczy jest historia Austrii i zimnowojenna próba balansowania pomiędzy Związkiem Radzieckim, a państwami NATO. Można mówić o ugruntowanych prorosyjskich tradycjach w Austrii, w szczególności gdy chodzi o głównie dwie partie polityczne. Ciekawy proces zaszedł w przypadku tzw. trzeciego obozu – radykalnej prawicy, która kultywując pan-germańskie i nazistowskie tradycje stała na antyrosyjskim (i antykomunistycznym) stanowisku. Radykalny zwrot w stronę Rosji to dopiero kwestia ostatniej dekady i przewodnictwa Heinza-Christiana Strache. Bez wątpienia FPÖ jest dziś najbardziej prorosyjską partią na europejskiej arenie politycznej, wyprzedzającą nawet francuski Front Narodowy, któremu udowodniono przyjmowanie funduszy od Rosjan. Większość głównych liderów FPÖ jest bezpośrednio zaangażowana w kontakty z partią Jedna Rosja i proputinowskimi oligarchami. Najsilniej wyróżniającą się i zarazem najmocniej uwikłaną postacią jest polityk Johann Gudenus.

O ile ÖVP i SPÖ podchodzą do kwestii rosyjskiej pod płaszczem pragmatyzmu i interesów gospodarczych tak FPÖ widzi w Rosji sojusznika ideowego czy nawet powinowactwo cywilizacyjne. Wpływy rosyjskie nie ograniczają się tylko do partii politycznych. Austria opleciona jest wiankiem firm (Sbierbank) i organizacji pozarządowych, które służą nie tylko do transferów pieniężnych (niezbyt w Austrii potrzebnych), ale raczej do organizacji i konsolidacji prorosyjskich środowisk. Rosjanie nie ograniczają się tylko do ekstremistów, rasistów czy religijnych fundamentalistów czego przykładem są silne wpływy w Federalnej Izbie Gospodarczej. Trzeba jednak podkreślić, że specjalne i bliskie relacje między Austrią i Rosją nie wynikają wcale z intensywnej wymiany handlowej. Obydwa państwa nie są dla siebie, żadnymi ważnymi partnerami. Powiązania mają przede wszystkim charakter polityczny, po części wynikający z historycznej roli Austrii jako pomostu między Wschodem i Zachodem, ale de facto oparte są one na pozytywnym ustosunkowaniu się Austriaków wobec Rosji. Austria stanowi także najważniejsze miejsce spotkań dla prorosyjskich polityków z całej Europy, na parkietach corocznych, wiedeńskich bali. Do tego dochodzą powiązania i wypływy, które nie są łatwe do wyśledzenia, takie jak np. działalność służb specjalnych. Dużo wysiłku należałoby również włożyć w prześledzenie bardziej pośrednich kontaktów i relacji np. poprzez polityków i organizacje węgierskie. Nie ulega jednak wątpliwości, że nowo powstały rząd koalicyjny ÖVP i FPÖ Sebastiana Kurza w którym wicekanclerzem jest Heinz-Christian Strache będzie jednym z najbardziej prorosyjskich rządów na kontynencie europejskim. Biorąc pod uwagę rosnące napięcia pomiędzy Rosją, a kolejnymi państwami zachodu, Austria może okazać się dla Rosji wartościowym sojusznikiem.